Mùa hè, tôi thường được bố mẹ cho về quê nội chơi. Trước là để thăm hỏi ông bà, họ hàng, sau là để tôi biết cảnh thôn quê vất vả, lam lũ "một nắng hai sương" của những người dân nơi đây cũng như ở mọi miền quê khác như thế nào. Tuy rằng chốn này rất yên tĩnh, bình an song đời sống còn lạc hậu, kinh tế chủ yếu dựa vào cây chè, lúa nước, đất rừng tự nhiên.
Làng tôi như một cái lòng chảo được bao quanh bởi đồi chè, những cánh rừng xanh ngát, tô đẹp thêm bởi màu vàng của lúa mùa đang độ chín rộ. Đàn trâu, bò buổi sáng thì phải làm việc cày kéo, còn buổi chiều được chăn thả thảnh thơi, nhởn nhơ ăn cỏ theo những hàng chè trên đồi cùng lũ trẻ con. Chúng tôi khi thì chơi trò đánh trận, lúc lại chơi đồ hàng, lúc thì đùa nghịch trên lưng những con trâu to khỏe nhưng rất hiền. Khi mà tất cả các trò chơi đã chán, chúng tôi thi nhau xem ai bắt được nhiều dế hơn.
Dưới chân đồi có một con suối nhỏ, chúng tôi lấy những cái chai thủy tinh đã đem sẵn từ nhà đi, đi lấy nước suối đổ vào những lỗ dế mới đùn lên. Gặp những lỗ dế nông, hoặc những chú dế sợ nước lập tức chúng bò ra ngay khỏi lỗ. Và như thế chúng sẽ không thể thoát khỏi bàn tay ranh mãnh của những kẻ chuyên đi "săn" dế chuyên nghiệp. Những con dế bắt được tôi bỏ vào ống nứa, lấy lá cuốn nút lại không cho chúng bò ra ngoài. Khi đã bắt được kha khá và đàn trâu bò bụng đã no nê, căng phồng cũng là lúc bóng đã xế chiều. Chúng tôi dong đàn trâu bò về nhà, tay cầm ống nứa đựng những con dế sống vẫn còn đang nhảy tanh tách trong đó với khuôn mặt hớn hở, vui tươi vì chiến lợi phẩm thu được của một ngày lao động đầy hăng say, hứng khởi.
Những con dế sống tự nhiên đó được ông nội tôi chế biến thành một món ăn đặc biệt, ngon lành mà hết sức đơn giản như sau: Ông tôi nhúng dế vào một chậu nước nóng sạch, rồi vớt ra, lấy kéo cắt cánh, bỏ ruột từng con một, sau đó rửa sạch lại bằng nước muối pha loãng. Vớt dế ra để ráo nước, rồi trộn chung với muối, mì chính, hạt tiêu để chừng 10–15 phút cho ngấm gia vị. Cho 2–3 thìa mỡ vào nồi, đun mỡ sôi, nóng già thì cho dế đã ướp gia vị vào đảo đều tay tới khi dế vàng giòn. Tiếp đó cho 2–3 muôi canh nước măng chua vào, lấy đũa đảo đều tay cho tới khi nào ráo nước, dế khô ròn, vàng đều (màu cánh gián) thì bỏ ra cho vào đĩa. Món ăn này được ông nội tôi cùng các cụ già trong làng rất thích, là đồ nhắm rượu cao cấp hiếm có.
Món ăn này được coi là đặc sản, bởi nó có mùi là lạ của nước măng chua, ăn vừa giòn, vừa thơm lại béo ngậy của thịt dế, khác hẳn với những món ăn từ cá, thịt vốn quen thuộc hàng ngày nơi thành thị. Do vậy tôi rất thích ăn và ấn tượng với món ăn đặc biệt này ở quê tôi.
